İran Gezi Notları – Gitmeden Bilinmesi Gerekenler

İran Şah Çerağ Türbesi, Şiraz, İran

Blog’daki ilk yazımı güzel ülke İran’a ayırdım. Özellikle ambargonun kalkmasından sonra İran’ın ve kültürünün hızlı bir değişime uğrayacağını düşündüğüm için 5 ay önceden biletimi aldım ve araştırmalarımı yapmaya başladım. İlk couchsurfing tecrübemi de burada yaşadığım ve harika insanlarla tanıştığım için bu gezinin bende yeri hep ayrı olacak.

Tek başıma yaptığım gezimin ana hatları aşağıdaki gibiydi. 7 günlük planım Tahran, İsfahan, Yazd ve Şiraz’ı kapsıyordu. Özellikle çölde bir gece geçirmeyi çok istiyordum ama maddi ve vakti problemlerden iptal etmek zorunda kaldım.

Mart 2	Tahran IKA (3.05AM iniş)
Mart 2	Tahran -> Gece otobüsle İsfahan(6 saat)
Mart 3	İsfahan
Mart 4	İsfahan -> Gece otobüsle Yazd’a (4 saat)
Mart 5	Yazd -> Gece otobüsle Şiraz’a (6 saat)
Mart 6	Şiraz – Persepolis
Mart 7	Şiraz -> Gece uçakla Tahran’a (10PM – 1.5 saat)
Mart 8	Tahran
Mart 9	Tehran IKA (5.00 kalkış)

İran gezi programı

Tahran’a Uçak Biletleri

Tahran’a bileti 5 ay öncesinde Pegasus’tan 489 TL’ye aldım. Yolculuk 1 Mart Salı akşamı gidiş ve 9 Mart Çarşamba sabah dönüştü. Yani neredeyse en ucuz günleri seçmeme rağmen fiyat bu. Genel olarak da 450-500 TL arasına bulursanız gayet iyi bir fiyattır kaçırmayın.
Bu dediğim fiyat tabi Tahran IKA (İmam Humeyni Havalanı) için geçerli. Şiraz ve diğer şehirler için de fiyatlar buna yakın olmalı.

Şiraz’dan Tahran’a Uçak Bileti

Programımdaki 2. uçak bileti Şiraz’dan Tahran’a idi. Otobüsle vakit kaybetmemek için en iyi seçenek bu. Bileti Mahan Air’den 42.8 Euro’ya bir hafta öncesinden aldım. Uçak tarifesi firmanın internet sitesinden kontrol edilebilir. Bileti almak için ise https://www.mahan.aero/en/contact/sales-offices sayfasında bulunan İstanbul telefon numarası aranabilir. Size bir hesap numarası veriliyor ve parayı havale/EFT yaptığınızda bileti adınıza kesiyorlar. Çok kurumsal bir şekilde işlemese de problem yaşamadım. E-posta olarak gelen bileti direk çıktı alıp kullandım.

Couchsurfing

Couchsurfing bilindiği üzere gezginlerin yardımlaşmasına ve kaynaşmasına yardımcı olan global bir topluluk. Siteye üye olup gitmek istediğiniz yer için bir mesaj yazıyorsunuz ve gideceğiniz yerdeki yerel insanlar sizin mesajınızı görüp yatacak yer veya gezip tozma(hanging out) konusunda teklifte bulunabiliyorlar. Toplulukta normalde para dönmüyor ama tek tük kalacak yer karşılığında para isteyenler olabilir. İran couchsurfing için kalacak yer ve takılacak birilerini bulma konusunda dünyada en iyi yerlerden biri olsa gerek. O kadar çok insan teklifte bulunuyorki mesajlara yetişemiyorsunuz 🙂

Biraz ekonomik biraz da tek başıma gezeceğim için bu gezide couchsurfing yapmayı kafaya koymuştum. Gitmeden yaklaşık 2-3 hafta önce sitede public bir trip oluşturdum ve ardından mesajlar akmaya başladı. Sıcakkanlılık ve misafirperverlik konusunda çok yakın kültürlere olduğumuzu daha ilk günden görmüş oldum. Gidene kadar 40-50 kişiden kalma veya gezme tozma teklifi geldi.

İran’a Gitmeden Bilinmesi Gerekenler/Tavsiyeler

Mevsim olarak Mart ayı iyidir diyebilirim. İlkbahar ve sonbahar ilk tercih olmalı. Ancak akılda bulundurmakta fayda var, malum 21 Mart’ta Nevruz var ve bu İran’da çok önemli bir bayram. İnsanlar 2-3 hafta kadar tatil yapıyorlar ve birçok insan Nevruz zamanı İran’a geliyor. Bu nedenle bu tarihlerde uçak ve otel fiyatları biraz tuzlu olabilir.
Kadınsanız başınızı örtmek zorundasınız; müslüman veya gayri müslüman farketmiyor. Ancak çok katı bir şekilde işlenmiyor bu kural. Arkadan biraz kapatsanız yeterli oluyor. Adet yerini bulsun ayarında yapılıyor. Başını kapatmayanlar yakalanırsa polis alıp karakola götürüyormuş ve para cezası ile bir daha yapılmayacağına dair imza alıyorlarmış. Bir daha yakalanırsa falaka cezası veriliyormuş.
İran’da uluslararası anlaşmalar kurulamadığı için kredi ve ATM kartlarımız çalışmıyor. Mutlaka nakit para götürmek gerekiyor. Peki ne kadar götürmemiz gerekiyor derseniz, detaylar yazı serisinin devamında olacak. Ama genel olarak fiyatlar Türkiye ile yakın diyebiliriz.
İran’da iç uçuşlar için en iyi havayolu olarak Mahan Air gösteriliyor. Bende Şiraz’dan Tahran’a giderken onu tercih etmiştim. Hayatımda 2 koridorlu bindiğim tek uçakta oydu.
İran’da resmi haftasonu Cuma günü. Ayrıca perşembe günüde resmi kurumlar için tatil oluyor. Plan, programı buna göre yapmak gerek yoksa müzeye gidip eliniz boş dönebilirsiniz.
El sanatları çok gelişmiş ve aktif olarak yapılıyor. Özellikle çini, cam ve bakır işlemeciliği çok yaygın. E tabi el emeği göz nuru, bir de turist olduğumuz için fiyatlar biraz tuzlu. Bir önceki maddede dediğim gibi kartlar çalışmadığı için eğer bu tip bir hediye alınacaksa ona göre hazırlıklı gidilmeli.
Couchsurfing yapacaksanız, İran’da Whatsapp’tan çok Telegram kullanımı var. Gitmeden onu da indirmekte fayda var.
Kakoo(kaku) bizdeki kanka gibi ve çok güncel bir kelime. Ara ara kullanırsanız sempati kazanabilirsiniz 🙂
İran’da birçok siteye erişim problemi yaşayabilirsiniz. Bu nedenle bir VPN uygulamasına ihtiyaç duyacaksınız. İranlı bir arkadaşın tavsiyesi üzerinde Cloud VPN uygulamasını kullandım.
İran’ın resmi para birimi İran Riyali. Ancak günlük hayatta tümen cinsinden kullanılıyor. Aralarındaki ilişki 10 Riyal = 1 Tümen. Türk lirası ile Riyal arasındaki ilişki ise; 10 000 Riyal = 1 Türk lirası. Fiyatları Türk lirasından hesaplarken basitçe tümen fiyatını 1000’e bölmek yeterli. Yani 1 000 Tümen = 1 Lira demek. Hatta esnaf da genelde 1000 Tümen için kısaca one(1) tümen diyor.
Tahran’da metro hattı için Tehran Metro(Android ve iOS) uygulamasını tavsiye ederim. Güzergah çizme dışında metro durağı civarındaki olanakları, tesisleri de gösteriyor. 10 numara 5 yıldız.
İran’da araç kiralamayı düşünebilirsiniz. Bende düşünüp araştırmıştım. Uluslararası firmalar 1 hafta için 500 eurodan başlayan paralar istiyorlar. İsfahan yazısında adını sıkça duyacağınız Pegah benim için baya bir araştırma yaptı ve yerel bir firmada İran yapımı bir araba + şoför (evet şoförü de veriyorlar) ile 242 dolara bulmuştu.
İran’da yapamadığım ve en çok içimde kalan mevzu çöle gitmek ve geceyi geçirmekti. Vakit kısıtlı olduğu için baya bir araştırma yapmama rağmen gidemedim. Eğer sizinde planınız varsa vakiti +1 gün olarak hesaplayabilirsiniz. Belki daha detaylı bir yazı yazabilirim bu konuda ya da yorum kısmından sorabilirsiniz.
Ülkede sayı net olmasada 20 ila 30 milyon arası Azeri yaşıyor. Yani Türkçe bilen birileriyle karşılaşma olasılığınız çok yüksek. Ortak kelimeler aracılığıyla iletişim kurmak mümkün ama itiraf etmek gerekirse konuşmalarından pek de bir şey anlamadım 🙂
İran’da Karadeniz gibi yemyeşil dağları da, çölleri de bulabilir, kayak da yapabilirsiniz. Gitmeden ona göre plan yapılmalı.
Gittiğim 4 şehirde karasal iklime sahipti. Bir an donarken bir an yanabilirsiniz. İnce ince götürüp kat kat giymek mantıklı.
Taksiler bizdeki kafada. Havalimanındaki sabit fiyat uygulamasının başka bir yerde olduğunu görmedim bu nedenle pazarlık yapın mutlaka. Dolmuş-taksilerde yaygın olarak kullanılıyor.