Pals Ortaçağ Köyü: Vedat Milor Bunu Beğendi

Bir başka Katalan Ortaçağ güzeli köy ile karşınızdayız: Pals. Daha önce Peratallada‘dan ve civarındaki 2 köyden bahsetmiştik. Peratallada’dan yaklaşık 10 dakikalık bir yolculuk ile Pals’e ulaşabilirsiniz.

Pals, Barcelona’ya yaklaşık 130 km, Girona’ya ise 40 km mesafede yer alıyor.

Pals aslında büyükçe bir yerleşim yerinin adı. Bu yazıda bahsettiğimiz yer Pals’in merkezi diyebileceğimiz bir tepenin üzerine kurulu El Pedró denilen tarihi kısım ve tepenin etrafındaki düzlük alanda yer alan yeni şehir.

Yüzyıllar önce kasaba bataklıklarla ve şimdi kurutulan Pals göletiyle çevriliymiş. Pals adı tam olarak “bataklık ülkesi” anlamına gelen Latince palus kelimesinden gelir. Bu sulak alanlar bir hediyesi olarak bölgede pirinç tarımı yapılıyor.

Pals, İspanya İç Savaşı boyunca çok hasar almış. El Pedró savaştan sonraki onlarca sene boyunca restorasyonlar görüp eski Gotik görüntüsüne olabildiğince yaklaşmış.

Günümüzde köyün kuzey kısmında köyü saran 12. yüzyıldan kalma duvarlar ve 4 tane kule hala ayakta. Torre de les Hores kulesi ise 9. yüzyıldan kalma ve 3 Euro karşılığında tepesine çıkabiliyorsunuz.

Köyün tepesinde yer alan Sant Pere de Pals kilisesi 1478 yılında Gotik unsurlarla inşa edilmiş. Kilisenin cephesi ise 18. yüzyıldan kalma. Kilisenin karşı tarafında yine tarihi bir kule olan Torre d’en Ramonet yer alıyor.

Tipik bir Ortaçağ köyü dedirttiren dar sokaklar ve taş evler arasında kaybolup gidiyorsunuz. Bu güzel sokaklarda çok sayıda el sanatları, hediyelik eşya dükkânları ve sanat galerisi bulunuyor. Plaza Mayor‘da, eskiden eski surlarla çevrili bölgeden çıkışı gösteren ilginç bir Gotik kemer(Puerta de la Vila) var. Kemerden biraz yukarı çıkınca ise sağda küçük bir mahzen gibi duran eski mezar kalıntısını görebilirsiniz.

Köyün en güzel noktalarından biri Josep Pla Seyir noktası (Mirador d’en Josep Pla “el Pedró”). Çok yüksek bir nokta olmasa da önü açık olduğu için Empordà ovasını, Montgrí dağları, Medes Adalarının manzarasını izleyebiliyorsunuz. Josep Pla ünlü bir Katalan yazar ve gazeteci. Kendisinin Pals’ta tam da bu noktadan manzarayı anlattığı bir yazısı bulunduğu için buraya onun adı verilmiş.

Merak edenler için Josep Pla’nın sözleri:

Neredeyse hiç yapmadığım yürüyüşe çıkmak için yılın en iyi ayının Mayıs ayı olduğu neredeyse kesin. Mayıs ayında hava ne soğuk ne de sıcaktır, günler açıktır, gökyüzü tekdüze mavidir ve dört küçük beyaz bulut vardır. Tepeden, yakın üzüm bağlarının ötesinde harika bir panorama görebilirsiniz: l’Empordà petit’in tüm kuzey panoraması, Montgrí dağlarına kadar, Torroella, arka planda Ter, l’Estartit ve les Medes rotası, merkezde harika bir şekilde düzenlenmiş Pals’ın harikası; Doğuda Pals i Begur plajı ve batıda Gavarra. Pals’ın bakış açısından, kuzeydeki Canigó’nun arka planına sahip manzara tarif edilemez bir güzelliğe sahip çünkü her şey normal ve hiçbir şey sansasyonel değil. Ovadan dağda eriyen bir kar tanesi havayla birlikte yükseliyor. Akarsularda kaba taşların, yumuşak otların ve sıçrayan semenderlerin arasından geçen sıvı büyüsü vardır. Redos’ta süpürge çiçek açmaya başlar ve havayı biberiye, kekik ve ebegümeci kokusuyla rafine edilen tatlı, yoğun bir kokuyla doldurur. Mayıs, dünyanın ve genç botanik formların ayıdır. Uzakta guguk kuşu gizemli ve bilinmeyen bir şekilde şarkı söylüyor. Çok daha yakında, ilk dall d’erda’da bir bıldırcın şarkı söylüyor. Bazı hızlı kekliklerin geçerken görülüyor. Çiftçilerin yüzlerinde ilk güneş çarpması, ağızlarında bir nane yaprağı ve devam eden hasadın derin, tarif edilemez ürpertisi var.

Pla, Josep (1984). Darrers escrits. OC XLIV, p. 138-139.

Pals’ta Vedat Milor Onaylı Bir Restoran

Biz saatleri denk getiremedik ama ilgisini çekenler için Vedat Milor’un 2023 yazında Pals ziyaretinde Vicus isimli restoranı methetmişti. Buradan restoranın Google haritalar sayfasına ulaşabilirsiniz.

Pals Festivalleri

Katalonya’da birçok köyün festivali oluyor. En büyük festival olan Festa Mayor Pals Ağustos’un ilk haftası yapılıyor. Tam tarihler için Pals’in turistik websitesini ziyaret edebilirsiniz.

Her sene Nisan – Mayıs döneminde pirinç festivali yapılıyor. Biz gittiğimizde pirinç olayını farkında değildik ancak şansımıza Plaza Mayor‘da gigantes(dev kafalar) gösterisi vardı.

Diğer festival zamanlarına şuradan erişebilirsiniz.

Adéu!